Visual storytelling is het delen van een verhaal, ondersteund door een visuele component. Het beeld zorgt er voor dat het verhaal sterker overkomt en langer blijft hangen. Zakelijk tekenen is een vorm van visual storytelling. Het is de laatste jaren sterk in opkomst. Het is zo effectief omdat je meerdere zintuigen tegelijk aanspreekt. Dat maakt het makkelijker om de informatie op te nemen. Ook zijn de meeste mensen beelddenkers. Ze denken, leren, begrijpen en herinneren in beelden. Hierdoor wordt visuele informatie sneller verwerkt.

Er zijn verschillende toepassingen. Denk aan een getekende animatievideo waarbij een stem het verhaal vertelt en de kijker het beeld ondertussen ziet verschijnen. Maar ook de juiste beelden onder een Powerpoint-presentatie is een vorm van zakelijk tekenen of visual storytelling, of het gebruiken van een praatplaat of strategieposter om iets duidelijk te maken. Het gaat erom dat het beeld de woorden versterkt. Daarom is het cruciaal dat beide naadloos op elkaar aansluiten. Het verhaal zelf moet dan ook goed in elkaar zitten qua balans, structuur en emotie.

Mensen hebben tegenwoordig steeds minder tijd en aandacht. Dus om jouw informatie over te laten komen, moet je het makkelijk en hapklaar maken voor je publiek. Zakelijk tekenen maakt gebruik van meerdere zintuigen waardoor de informatie op meerdere kanalen binnenkomt. Daarnaast wordt visuele informatie door ons brein veel sneller verwerkt dan tekst die je leest of hoort. Dat maakt dat zakelijk tekenen vele malen effectiever is.

Voordat je aan je verhaal begint, vraag jezelf dan af waarom dit verhaal verteld moet worden, aan wie en wat je ermee wil bereiken. Vervolgens ga je aan de slag met de inhoud en doorloop je alle elementen van het verhaal. Heb je dat helder en kun je de kern van je verhaal in een paar zinnen vertellen? Dan is het tijd om aan de slag te gaan met de vorm. Je bepaalt op welke manier je het verhaal gaat vertellen en in welke structuur. Aan het einde toets je je eindproduct weer met je uitgangspunten van het begin (waarom en met welk doel). Klopt dat met elkaar? Top!

Zakelijk tekenen, of visual storytelling is opgebouwd uit de volgende elementen:

Filter: Als het ware het ‘waarom’ achter je verhaal. Wat wil je hiermee bereiken? Voor wie doe je dit? Wat wil je meegeven? Waarom moet jij dit verhaal nu vertellen? Door jezelf de juiste vragen te stellen, maak je een filter waarmee je de keuze voor beeld en inhoud bewust kunt maken.
Beeld: de visuele concepten die je verhaal ondersteunen.
Inhoud: de context en verhaallijn die jouw boodschap en kernpunten duidelijk maakt. Hier maak je gebruik van de klassieke storytelling-elementen als thema, plot, karakters, drijfveer, obstakels/ conflict, kracht, transformatie en call to action/ adventure.

Een goede basis voor de kern van je verhaal is de Story Spine van Pixar:
Once upon a time there was ___. Every day, ___. One day ___. Because of that, ___. Because of that, ___. Until finally ___.

Organisatie: de manier waarop je beeld en inhoud met elkaar verweeft. Dat heeft bijvoorbeeld te maken met welk medium je gaat gebruiken, de vorm waarin je het giet, het gebruik van kleur, lijnen en de manier waarop je betekenis gaat geven aan de informatie zodat mensen het verhaal niet alleen zien, maar ook echt begrijpen.

Een aantal van de meest voorkomende vormen voor zakelijk tekenen zijn:
- Lineair (vlak, bijvoorbeeld een tijdlijn)
- Achtbaan  (variatie van hoog en laag - contrast, transformatie)
- Zij aan zij (2 situaties tegen elkaar afzetten) 
- Sparkline (het contrast tussen what is & what could be)
- Radiaal (vanuit centraal thema)
- Popcorn (losse elementen, verzameling)
- Circulair (doorlopend proces)
- Modulair (verdeeld in vlakken, al dan niet gelinkt met elkaar)
- Comic
- Metafoor

- Teveel willen vertellen of teveel uitweiden. Het verhaal duurt te lang.
- Gebrek aan focus, het verhaal gaat alle kanten op.
- Het beeld voorop stellen en het verhaal daar op aanpassen. Het verhaal wordt minder sterk.

De makkelijkste manier om te toetsen of je verhaal helder en pakkend is, is om het voor te leggen aan een totale buitenstaander. Het liefst een oud of juist heel jong iemand. Leg het ze voor en vraag ze het verhaal compact samen te vatten en de belangrijkste les hieruit te formuleren. Komt dat overeen met je uitgangspunten? Mooi! Zo niet, vraag dan feedback naar waar mensen vastliepen, welke vragen ze nog hebben en kijk wat je daarmee kan.

Zakelijk tekenen is als een extra taal om jezelf uit te drukken. Je gebruikt tekenen als functionele tool, naast gesproken en geschreven tekst. Zakelijk tekenen is informatie op een eenvoudige visuele manier weergeven. Hiermee wordt het makkelijker om informatie te onthouden, uitleggen of begrijpen.

Functioneel tekenen is als een extra taal om jezelf uit te drukken. Je gebruikt tekenen als functionele tool, naast gesproken en geschreven tekst. Functioneel tekenen is informatie op een eenvoudige visuele manier weergeven. Hiermee wordt het makkelijker om informatie te onthouden, uitleggen of begrijpen.

Visueel communiceren is het gebruiken van eenvoudige tekeningen om geschreven of gesproken tekst kracht bij te zetten. Dat kan een snelle schets zijn, een visuele samenvatting van een meeting, maar ook een praatplaat, poster of getekende video.

Visueel werken is het gebruiken van eenvoudige tekeningen om informatie effectiever over te brengen.

Zakelijk tekenen kan perfect als teambuilding-activiteit ingezet worden. We gebruiken eenvoudige tekeningen om samen tot een gedeeld beeld te komen van een bepaalde vraag of een bepaald thema. Het komen tot de tekening is een waardevol proces. Door te zien hoe de ander het ziet, komen er nieuwe vragen en andere gesprekken. Ook stelt het mensen in staat om een situatie vanuit een ander perspectief of door een andere bril te ervaren.

Alle teamleden doorlopen dezelfde training zakelijk tekenen voor de basis van visueel werken. Alle uitgangspunten die we doorlopen, komen samen in het eindproduct waar iedereen aan bijdraagt. Op deze manier is er een concreet resultaat, maar ook meteen de basis voor een nieuwe gedeelde skill van het team.

Een visualizer legt in een beeldverslag live de hoogtepunten en andere belangrijke momenten tijdens een meeting of bijeenkomst vast, in woorden en beelden. Het wordt ook wel graphic recording, visuele verslaglegging, visual reporting, visual story report of scribing genoemd. De aanwezigen van de meeting zien de samenvatting ontstaan. Dit helpt ze om bij het grote plaatje te blijven tijdens de meeting. 
Ook na de meeting is de graphic recording een waardevol document. Het helpt de mensen die aanwezig waren om hun herinnering op te frissen. Aan de hand van de tekening kunnen ze gemakkelijk anderen op de hoogte brengen van de hoogtepunten van de bijeenkomst. 

Een explainer video, of whiteboard animatie, is een korte, getekende video die in verhaalvorm informatie overbrengt. Door het compacte verhaal gelijktijdig te horen en te zien, blijft de informatie goed hangen bij de ontvanger en is het daarmee een effectieve vorm om te informeren en overtuigen. Een explainer video is meestal in animatievorm - van heel eenvoudig (bestaande stock-afbeeldingen) tot custom made.

Een getekende video is een compacte, handgetekende video die in verhaalvorm, opgebouwd uit lijntekeningen, informatie overbrengt. Door het compacte verhaal gelijktijdig te horen en te zien, blijft de informatie goed hangen bij de ontvanger en is het daarmee een effectieve vorm om te informeren en overtuigen.

Een praatplaat is een tekening die bestaat uit verschillende elementen die de kern van een verhaal samenvatten. Deze tekening ondersteunt een verhaal. Aan de hand van een praatplaat kan een verhaal makkelijker en duidelijker uitgelegd worden. Het is eenvoudiger om op een meer losse manier het verhaal te delen met een groep omdat de praatplaat als structuur voor het verhaal dient. Ook wordt en een gedeeld beeld verankerd in het geheugen van de ontvanger.

Steeds meer mensen ontdekken de kracht van visueel werken. Minder schrijven en praten, meer tekenen! Wil je beginnen met visueel werken, dan is een cursus of training een goede start. Je krijgt dan alle basisbeginselen mee en directe feedback op je eerste creaties. Je maakt een vliegende start en kan daarmee jezelf verder ontwikkelen.

Natuurlijk kun je visueel werken ook zelf onder de knie krijgen. Neem een kijkje bij de top 5's hierboven. Er zijn vele boeken beschikbaar waarin de basis-uitgangspunten voorbij komen. Het is vooral een kwestie van doen! Begin en blijf doorgaan. Dan zal je zien dat met wat oefening, je snel vooruitgang zal boeken.

In principe kun je direct beginnen met zakelijk tekenen. Pak de pennen, stiften, fineliners en markers die je voorhanden hebt. Doen is het belangrijkste! Wil je het meer professioneel aanpakken, dan zijn Neuland markers the way to go. Deze markers zijn navulbaar, de punten zijn vervangbaar, ze zijn geurloos en liggen lekker in de hand. Er is een enorme variatie aan heldere kleuren en de speciale Outliner is perfect om snel je lijnen neer te zetten. Ze zijn helaas niet in de winkel verkrijgbaar, alleen online. Maar als serieuze zakelijk tekenaar, kun je eigenlijk niet zonder. Een investering die zich zeker terugbetaalt. Lees hier meer over mijn favoriete markers voor zakelijk tekenen.

Er zijn meerdere manieren om zelf een getekende / explainer video te maken. Prezi is een mogelijkheid als inzoomen op verschillende gebieden van je tekening, genoeg is. Als je iets meer dynamisch wilt maar zelf geen kennis hebt van animatie, kun je gebruik maken van software als Videoscribe of Doodly. Je kan beginnen met de afbeeldingen die binnen het programma beschikbaar zijn, en daarna verder gaan met het gebruiken van je eigen tekeningen (zie hier mijn Videoscribe-tutorial).

Ook kun je gebruik maken van een combinatie van Adobe Illustrator, Adobe Premiere en Adobe After Effects. Of je besteedt de animatie van je tekeningen uit aan een animatiestudio als animatiestudiolim.